Péu-de-lin(-d'Éuropo)
Cuscuta europaea
Convolvulaceae
Àutri noum : Péu-de-lin, Péu-de-damo, Barbo-de-mouine, Rasco, Cuscuto.
Nom en français : Cuscute d'Europe.
Descripcioun :Aquéu péu-de-lin trachis, au nostre, soulamen en mountagno. Parasito majamen lis ourtigo, pèr eisèmple de cast de fedo, e peréu l'óubloun. Se destrìo de Cuscuta epithymum que li flour soun roso peréu, qu'a souvènt 4 petalo i flour (e pas 5 coume la radiero).
Usanço :Li péu-de-lin soun pas acampa au nostre. Caupon un glucoside, la cuscutino, qu'ajudo à caga e à secreta la bilo. La cuscuto de Chino, Cuscuta sinensis, èi vertuouso contro li proublèmo de proustato e d'ourmono encò lis ome o li femo. Se chabis en gelulo .
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cuscuta
Famiho : Convolvulaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 8 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Cast
- Ribiero
- Gaudre
- Prado à rousèu
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Cuscuta europaea L., 1754
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763